مقدمه
یکی از چالشهای همیشگی مدیران، یافتن تعادل ظریف میان اقتدار و محبوبیت است.
اگر بیش از حد اقتدار نشان دهید، ممکن است فاصله و ترس در تیم ایجاد شود؛
و اگر بیش از اندازه به محبوبیت توجه کنید، احتمال دارد نظم و انضباط سازمان از میان برود.
رهبران بزرگ میدانند که برای ایجاد اعتماد، باید هم احترام برانگیزند و هم صمیمیت.
در این مقاله از فرهنگ گستر با زبانی ساده و کاربردی بررسی میکنیم که چطور میشود مدیری باشید
که هم تصمیمهای قاطع میگیرد و هم به عنوان انسانی مهربان و محترم، در دل تیم جای دارد.
۱. اقتدار واقعی از شخصیت میآید، نه از موقعیت
بسیاری از مدیران تصور میکنند اقتدار فقط از جایگاه سازمانی یا قدرت تصمیمگیری ناشی میشود،
در حالی که اقتدار واقعی حاصل اعتماد، ثبات رفتاری و صلاحیت حرفهای است.
وقتی کارکنان ببینند مدیرشان منصف، پیشبین و اهل عمل است،
بدون نیاز به اعمال زور، از او پیروی میکنند. این همان اقتدار درونی است؛
اقتداری که از درک، اعتبار و احترام سرچشمه میگیرد، نه از ترس.
۲. محبوبیت پایدار با اصالت و همدلی شکل میگیرد
محبوب بودن با سیاستمدار بودن فرق دارد.
مدیران محبوب واقعی کسانی هستند که صادقانه به رشد و احساس کارکنان اهمیت میدهند،
اما در عین حال مرزهای حرفهای را حفظ میکنند.
محبوبیت سالم یعنی:
- شنیدن دغدغههای همکاران بدون قضاوت
- تشویق در زمان درست
- بازخورد محترمانه
- و رفتار یکسان با همه اعضای تیم
این نوع محبوبیت باعث میشود اعتماد و احترام متقابل در محیط کار شکل بگیرد.
۳. راز تعادل میان اقتدار و محبوبیت: شفافیت و ثبات
هیچ ویژگی به اندازه شفافیت و ثبات شخصیتی تعادل مدیریتی نمیسازد.
اگر کارکنان بدانند که تصمیمهای شما منطقی و قابل پیشبینی است،
حتی در شرایط سخت نیز به شما اعتماد میکنند،
زیرا میدانند اقتدارتان منطقی است، نه احساسی.
ثبات یعنی برخورد شما در شرایط مختلف یکسان باشد؛
نه اینکه امروز مهربان و فردا عصبی باشید. این رفتار نامتعادل محبوبیت را از بین میبرد.
۴. اقتدار بدون محبوبیت = ترس
اگر در سازمان تنها اقتدار برقرار باشد، بهمرور فاصله روانی شکل میگیرد.
کارکنان از بیان ایدهها میترسند، خلاقیت کاهش مییابد و روحیه تیم افت میکند.
چنین رهبری شاید در کوتاهمدت مؤثر باشد،
اما در بلندمدت منجر به فرسایش انگیزه و بیاعتمادی میشود.
مدیری که تنها به قدرت تکیه دارد، رهبر نیست؛ او تنها یک مدیر کنترلکننده است.
۵. محبوبیت بدون اقتدار = بینظمی
از سوی دیگر، اگر مدیر بیش از حد به دوستی، شوخی و جلب رضایت دیگران بپردازد، مرزهای کاری از بین میرود.
تصمیمهای سخت به تعویق میافتد و رفتارها بدون نظم میشود.
اعضای تیم ممکن است مدیرشان را دوست داشته باشند،
اما به او به چشم رهبر قاطع نگاه نمیکنند.
رهبری مؤثر یعنی مهربانیِ همراه با قاطعیت.
۶. سه گام برای ایجاد تعادل بین اقتدار و محبوبیت
گام اول: تعیین مرزهای روشن کاری
مرزهای حرفهای، نشانه بیاعتمادی نیست بلکه عامل حفظ احترام متقابل است.
وقتی مدیر از ابتدا بهوضوح مشخص کند چه رفتارهایی قابلقبول است،
تیم از چارچوبها آگاه میشود و اقتدار او تثبیت خواهد شد.
گام دوم: ارتباط انسانی در کنار قانونمداری
مدیرانی که در جلسات، مسائل را با گفتوگو و همفکری پیش میبرند،
و در عین حال تصمیم نهایی را قاطعانه اعلام میکنند،
هم احترام میخرند و هم محبوبیت میسازند.
گام سوم: بازخورد منصفانه
اقتدار در رفتار عادلانه دیده میشود.
وقتی مدیر رفتار خوب را تشویق و عملکرد ضعیف را بهدرستی اصلاح کند،
تیم درمییابد که قانون برای همه یکسان است؛
در نتیجه، محبوبیتش از جنس اعتماد خواهد بود، نه چاپلوسی.
۷. نمونههای واقعی از مدیران متعادل
اگر به مدیران الهامبخش جهانی مانند ساتیا نادلا (مایکروسافت) یا مری بارا (جنرال موتورز) نگاه کنید،
میبینید که هر دو در برخوردهایشان قاطع، اما انسانی هستند.
آنها در تصمیمگیریها شجاعاند، اما همزمان با کارکنان با احترام و همدلی رفتار میکنند.
به همین دلیل است که محبوب و مقتدر بهطور همزمان شناخته میشوند.
۸. راهکارهای عملی برای مدیران ایرانی
در فضای سازمانی ایران، که روابط انسانی نقش پررنگتری دارد،
برای حفظ تعادل میان اقتدار و محبوبیت میتوانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- همواره دلیل تصمیمها را شفاف توضیح دهید
- نظر کارکنان را بپرسید ولی تصمیم نهایی را خودتان بگیرید
- مرز دوستی و مدیریت را حفظ کنید
- رفتار احساسی و لحظهای نداشته باشید
- در ستایش یا انتقاد، عدالت را رعایت کنید
این رفتارها باعث میشود اعضای تیم هم شما را محترم بدانند و هم دوست داشته باشند.
۹. جمعبندی؛ مدیر قاطع، محبوبتر است
در نهایت، محبوبیت واقعی نه از لبخند مصنوعی، بلکه از اقتدار منصفانه و رفتار انسانی نشأت میگیرد.
هر وقت اعضای تیم حس کنند تصمیمهای شما عادلانه و همراه با درک انسانی است،
اقتدار شما در نگاهشان به محبوبیت تبدیل میشود.
در مؤسسه فرهنگ گستر ما باور داریم که رهبر واقعی کسی است که بتواند
در یک دست قانون و در دست دیگر محبت داشته باشد.
